کلهرنیوز

بر اساس کاوش‌های باستان‌شناسی، قدمت منطقه چغاگاوانه به حدود ۱۰ هزار سال پیش می‌رسد. آثار باستانی متعددی در این منطقه وجود دارد که نشان‌دهنده سکونت انسان‌ها در دوران‌های مختلف است، از جمله تپه چغا گاوانه که قدمتی حداقل ۷ هزار ساله دارد.

تپه چغاگاوانه، که در زبان محلی چیاگاوانه نیز نامیده می‌شود، یکی از آثار باستانی مهم ایران است که در شهرستان اسلام‌آباد غرب استان کرمانشاه واقع شده است. این تپه به دوران پیش از تاریخ ایران باستان تعلق دارد و در سال ۱۳۴۸ به عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.

تپه چغاگاوانه با ارتفاعی حدود ۲۵ متر در مرکز شهر اسلام‌آباد غرب قرار دارد. این تپه به دلیل ساخت و سازهای شهری، بخش‌های زیادی از آن تخریب شده و وسعت کنونی آن حدود ۱۰ هزار متر مربع است.

کاوش‌های باستان‌شناسی در این تپه نشان داده است که دو طبقه مختلف با فاصله زمانی ۱۰۰ تا ۱۵۰ سال در آن وجود دارد. ساختمان‌های این تپه عمدتاً با خشت خام ساخته شده‌اند و آثار آتش‌سوزی در آن‌ها نیز مشاهده شده که احتمالاً ناشی از حملات آشوریان بوده است.

در کاوش‌های باستان‌شناسی انجام شده در تپه چغاگاوانه، اشیای باستانی و آثار معماری متعددی کشف شده است.

در کف یکی از اتاق‌ها تعدادی لوح گلی با خط میخی بابلی پیدا شده است. برخی از این لوح‌ها حرارت دیده و تعدادی هم خام بودند.

در همان اتاق، مجسمه‌ای نیز کشف شده که به احتمال زیاد مربوط به دوره ایلام باستان است. این یافته باستان‌شناسان را به وجود آثاری از ایلام در این محوطه مصمم کرده است.

همچنین در یک مهر استوانه‌ای متعلق به هزاره دوم پیش از میلاد، تصویر یک زن با لباس چیندار و کلاه مدور بر سر حک شده است.

همچنین آثار آتش‌سوزی در ساختمان‌ها مشاهده شده که احتمالاً ناشی از حملات آشوریان بوده است.

در کاوش‌های انجام شده در تپه چغاگاوانه، ۵۶ لوح گلی سالم و ۲۸ لوح گلی شکسته کشف شده است که به خط میخی مربوط به دوره بابل قدیم تعلق دارند. این لوح‌ها شامل متون مختلفی هستند که برخی از آن‌ها حرارت دیده و تعدادی نیز خام باقی مانده‌اند.

این یافته‌ها به باستان‌شناسان کمک کرده است تا اطلاعات بیشتری درباره تاریخ و فرهنگ این منطقه به دست آورند. همچنین، برخی از این لوح‌ها به عنوان اسناد حسابرسی و حسابداری شناسایی شده‌اند. این آثار در مجموع نشان‌دهنده غنای فرهنگی و تاریخی تپه چغاگاوانه و ارتباط آن با تمدن‌های باستانی منطقه هستند.

کاوش‌ها نشان داده‌اند که تپه چغاگاوانه دارای لایه‌های مختلف تاریخی است که قدمت آن به حدود ۱۰ هزار سال پیش و دوره نوسنگی باز می‌گردد. همچنین، در این محوطه، آثار معماری و مواد فرهنگی متعددی از اعصار مختلف، از جمله سفال و خشت‌های قدیمی، کشف شده است.

تپه چغاگاوانه در حال حاضر با چالش‌های جدی از جمله ساخت و سازهای غیرمجاز و تخریب‌های محیطی مواجه است. این وضعیت نیاز به حفاظت و سامان‌دهی مناسب را بیش از پیش احساس می‌کند.

مطالعات زمین‌شناسی نشان می‌دهد که مناطق اسلام‌آبادغرب، ماهیدشت و کرمانشاه در طول تاریخ رسوب‌گذاری زیادی داشته‌اند. این مسئله باعث شده بخش زیادی از محوطه باستانی چغاگاوانه در زیر رسوبات طبیعی مدفون شود.

در طول زمان، ساخت و سازهای شهری در اطراف تپه باعث تخریب و مدفون شدن بخش‌هایی از آن شده است. به طوری که امروزه بیش از ۸۰ درصد اطراف چغاگاوانه را منازل مسکونی، مغازه‌های تجاری و بانک‌ها احاطه کرده‌اند. بنابراین، مجموعه عوامل طبیعی مانند رسوب‌گذاری و همچنین عوامل انسانی از جمله حملات نظامی و ساخت و سازهای شهری، باعث شده بخش اعظمی از تپه چغاگاوانه در طول زمان مدفون شود و تنها بخش کوچکی از آن در سطح زمین باقی بماند.

باستان‌شناسان در حال تلاش برای ثبت جهانی مسیر ساسانی هستند که تپه چغاگاوانه در آن واقع شده است. این مسیر تاریخی به عنوان یک بخش مهم از راه ابریشم نیز شناخته می‌شود و به همین دلیل اهمیت ویژه‌ای دارد.

توسعه زیرساخت‌های گردشگری در اطراف تپه چغاگاوانه به عنوان یک اقدام مهم برای جذب گردشگران و افزایش آگاهی عمومی درباره این محوطه تاریخی مطرح شده است. این اقدامات می‌تواند به حفظ و معرفی بهتر این اثر فرهنگی کمک کند. این برنامه‌ها و اقدامات در کنار یکدیگر می‌توانند به ثبت جهانی تپه چغاگاوانه و مسیر ساسانی کمک کنند و اهمیت تاریخی این منطقه را به جهانیان معرفی نمایند.

 میلاد عطایی – فعال رسانه