کرمانشاه:
کلهر نیوز: محله «آقاجان» از محلات حاشیه‌ای شهر کرمانشاه است که با مشکلات عدیده آسیب‌های اجتماعی دست به گریبان بوده اما ساماندهی معتادان و مسائل فرهنگی این محله با مشکلاتی مواجه شده است.
به گزارش کلهرنیوز به نقل از خبرگزاری مهر، آقاجان محله حاشیه‌ای اما نزدیک به قلب مرکز شهر کرمانشاه است که ۲ هزار خانوار شامل حدود هشت هزار نفر جمعیت را در خود جای داده است.
این محله با وجود مردم شریف و قانع و جوانان مستعد و توانمند علاوه بر آسیب‌های اجتماعی و فقر معیشتی و فرهنگی از نبود امکانات زیرساختی، عمرانی، آموزشی، رفاهی، بهداشتی و همچنین وجود بافت فرسوده و خانه‌های مخروبه بسیاری رنج می‌برد که شرایط زندگی را برای اهالی به یک بحران تبدیل کرده است.
توجه به این محله حاشیه‌ای و کم برخوردار و ساماندهی آن مهمترین مطالبه مردم آقاجان از مسئولان طی سال‌های طولانی بوده که توجه آن‌چنانی به آن نمی‌شد، اما با سفر رئیس جمهور و هیئت دولت به استان کرمانشاه در تاریخ ۲۳ تیرماه ۱۴۰۱، وزیر کشور در جریان بازدیدی از این محله دستور ساماندهی و بهسازی محله آقاجان را صادر کرد.
پس از این سفر بود که مسئولان متولی در شورای تأمین استان به موضوع آقاجان ورود جدی کردند و پس از جلسات متعددی تصمیم بر عمران، بهسازی و آبادانی این محله گرفتند و در این جلسات وظایف و تعهدات هر دستگاه برای اقدامی سریع و مؤثر مشخص شد.
مهمترین معضل محله آقاجان که باعث آسیب‌های اجتماعی جدی برای اهالی شده بود وجود خانه‌های مخروبه است که برخی از این خانه‌ها به محلی برای تجمع معتادین و زباله تبدیل شده بود، بنابراین یکی از تصمیمات شورای تأمین استان برای ساماندهی محله آقاجان در گام اول تخریب خانه‌های مخروبه بدون صاحب با دستور دادستان وقت و خاکبرداری و بهسازی محله با مسئولیت شهرداری و در گام دوم تخریب پاتوق‌های استعمال و فروش مواد مخدر بود.
سرانجام تخریب این خانه‌ها در اوایل اردیبهشت ماه سال جاری آغاز و بر اساس وعده مسئولان متولی قرار بود ظرف ۴۸ ساعت کار تخریب پایان یابد و ظرف یک ماه به صورت کار جهادی محله با ایجاد فضای سبز، اماکن ورزشی و فرهنگی، آسفالت معابر، ساخت میدان و… ساماندهی شود.
این تخریب‌ها با استقبال گسترده ساکنین آقاجان مواجه شد و کور سوی امیدی برای تغییر در دل آنها روشن کرد، اما امروز با گذشت حدود پنج ماه از آغاز این طرح، خبرنگار خبرگزاری مهر بازدیدی میدانی از میزان پیشرفت این طرح از محله آقاجان داشت.
متأسفانه مشاهدات و گفت‌وگو با اهالی نشان از چیزی غیر از تعهدات و وعده‌های مسئولان برای عمران و آبادانی بود، بنابراین برای چرایی عملی نشدن طرح ساماندهی محله آقاجان این بار نه با مسئولان بلکه با یکی از جهادگران مستقر در این محله به گفت‌وگو پرداختیم.
این جهادگر محسن گلچهر از نیروهای جهادی و مسئول خانه احسان است که مدت‌ها است طرح ساماندهی محله آقاجان را دنبال می‌کند.
چرایی و چگونگی شناسایی و تخریب خانه‌ها و پاتوق‌های محله آقاجان و هدف از این کار را بیان کنید؟ همراهی و نقش مسئولان در این تخریب‌ها چگونه بود؟
در محله محروم آقاجان تعدادی خانه مخروبه وجود داشت که به واسطه بافت خاص این محله باعث آسیب‌های زیادی برای اهالی خصوصاً کودکان می‌شد لذا می‌بایست هر چه سریع‌تر این خانه‌ها تخریب می‌شدند، بنابراین با همت گروه جهادی مستقر در این محله با در نظر گرفتن شرایط، کار شناسایی خانه‌های مخروبه و آسیب رسان آغاز و در نهایت ۹۸ خانه شناسایی شد و سپس در جلسه‌ای که در اوایل اردیبهشت ماه سال جاری در دفتر دادستانی کرمانشاه با حضور دادستان وقت و همه دستگاه‌های متولی از جمله نماینده استاندار، شهردار، مسئولان نیروی انتظامی، شورای هماهنگی مبارزه با مواد مخدر، آبفا و هر نهادی که می‌توانست در بحث تخریب کمک کند، تشکیل و تصمیم بر شروع کار تخریب این خانه‌ها بعد از مشخص شدن وظایف و تعهدات هر دستگاه شد و قرار بود در کنار این کار معتادین متجاهر محله نیز جمع آوری شوند.
در این جلسه شهرداری مسئولیت تخریب و نخاله برداری این خانه‌ها و سپس بلافاصله آسفالت ریزی زمین به جا مانده و ایمن سازی خانه‌های همجوار را بر عهده گرفت و مدعی شد ظرف ۴۸ ساعت این کار را به انجام می‌رساند.
متأسفانه این یک حرف کارشناسی نشده بود چرا که روند تخریب تنها یک خانه به طور معمول چند روز طول می‌کشد در حالی که تخریب حتی یک خانه در محله کم برخوردار و آسیب دیده آقاجان با شرایط خاص محله توسط مسئولان بدون وجود و همراهی بچه‌های جهادی به یک کار عذاب آور، سخت و شاید غیرممکن تبدیل می‌شد.
سرانجام تخریب این خانه‌ها با وجود تلاش‌های جهادی جهادگران محله بدون وارد شدن کوچک‌ترین آسیبی به کسی انجام شد.
اوایل کار تخریب همه مسئولان استان واهمه داشتند اما به مرور با تخریب آخرین مخروبه‌ها کم کم سر و کله مسئولان دوربینی پیدا شد و به دلیل عدم شناخت صحیح و نداشتن اخبار و اطلاعات کافی و درست از محله، بر اساس احساسات با رسانه‌ها به گفت‌وگو پرداختند و مدعی شدند که ما این کار را کرده‌ایم و با تخریب ۹۸ خانه محل تجمع معتادین و پاتوق فروش مواد مخدر در آقاجان، انقلابی برپا کرده‌ایم که تا کنون در عمر پُر برکت انقلاب اسلامی سابقه نداشته است! در صورتی که بر اساس مدارک، عکس و فیلم‌های قبل از تخریب از تعداد خانه‌های تخریب شده، تنها هشت خانه محل تجمع و پاتوق معتادین بود و در واقع ۹۰ خانه مخروبه و متروکه خالی از سکنه بود که باعث آسیب‌های زیادی از جمله فرو ریختن دیوار این خانه‌ها بر روی رهگذران، زاد و ولد حیوانات موذی و آسیب اجتماعی به اهالی محله خصوصاً کودکان می‌شد.
باید توضیح داد که پاتوق به معنای مکانی است که ساکنین و افرادی که در آنجا زندگی می‌کنند از آنجا برای موارد نادرست از جمله فروش و استعمال مواد مخدر استفاده می‌کنند در صورتی که ۹۰ خانه تخریب شده خالی از سکنه و مخروبه بود. اما تأیید می‌کنم تعدادی پاتوق استعمال و فروش مواد مخدر در این محله وجود دارد که شناسایی نیز شده است و به صاحبان این خانه‌ها نیز اعلام کرده‌ایم که اگر این رویه را ادامه دهند آنجا را خراب می‌کنیم اما فعلاً در این مرحله قصد تخریب این پاتوق‌ها را نداریم به این دلیل که تخریب این پاتوق‌ها تا زمانی که معتادین متجاهر به صورت کامل جمع آوری نشود یک سهم مهلک برای شهر کرمانشاه است. در حال حاضر آقاجان به یک کولونی برای این معتادین تبدیل شده و فعلاً یک سکنه برای اسکان دارند تا در شهر پخش نشوند.
چه تصمیم و فکری برای این خانه‌ها بعد از تخریب گرفته شده بود؟
قرار بود شهرداری این خانه‌ها را به صورت کامل تخریب و نخاله برداری کند و در صورت پایین بودن متراژ زمین به جا مانده با خرید و یا جابجایی خانه‌های اطراف، بتوانیم از ظرفیت این زمین‌ها برای اقداماتی مانند احداث زمین فوتبال، سرای محله، فضای سبز، ایجاد معبر و میدان و… برای مردم محله استفاده کنیم.
مردم محله آقاجان با وجود فقر، کم برخورداری و نیز سبک زندگی خاص و متفاوت خود بسیار ساده، نجیب و قانع هستند و متأسفانه بعضی‌ها از سادگی این مردم سو استفاده می‌کنند.
استاندار کرمانشاه طی این مدت ۲ بار همه مسئولان متولی را برای رفع مشکلات و نیازهای آقاجان به محله کشاند و دادستان وقت نیز رهبری کار را به شهرداری سپرد و شهردار نیز متعهد شد که کار را به سرانجامی برساند اما با وجود وعده تخریب خانه‌های مخروبه طی ۴۸ ساعت، امروز با شروع فصل بارندگی بیش از سه ماه است که به بهانه‌های مختلف کار خاکبرداری به پایان نرسیده و باعث عفونت اهالی و کودکانی که در کوچه‌ها مشغول بازی هستند و نیز خسارت به خانه‌های همجوار به دلیل نم پس دادن دیوارها در بارندگی اخیر شده است.
مسئولان چه دلایلی برای طول کشیدن کار نخاله برداری خانه‌های مخروبه آقاجان بیان کرده‌اند؟
همه دلایل بهانه برای شانه خالی کردن از تعهدات خود است، آنها بهانه‌ای مثل اربعین را پیش کشیدند که نیروهای شهرداری را برای خدمت رسانی به زوار به مرز اعزام شده‌اند و کارها را به بعد از این ایام موکول کردند هرچند که نخاله‌برداری توسط پیمانکار و با بولدوزر انجام می‌شود نه تعدادی رفتگر. بنظرم خدمت به مردم محروم محله آقاجان واجب‌تر است و اگر نوکری و خادمی می‌خواهند موکب امام حسین (ع) در محله آقاجان قرار دارد چرا که نوکری در دستگاه سید الشهدا (ع) از نظر عده و عُده هیچگاه خالی نمی‌ماند و امام حسین (ع) نیز هیچگاه راضی نیست مسئولان تعهدات خود را نسبت به مردم به این بهانه انجام ندهند. متأسفانه بعد از اربعین نیز تا کنون اقدامی انجام نشده است.
آیا با وجود پیش بینی مشکلاتی از جمله عمل نکردن مسئولان به تعهدات خود، کار تخریب خانه‌های آقاجان اقدام درستی بود؟
این تخریب‌ها یک اتفاق خوب بود و با استقبال گسترده اهالی آقاجان مواجه شد اما متأسفانه این اقدام خوب و پسندیده در حال حاضر به دلیل تأخیر در به پایان رساندن در حال تبدیل شدن به یک آسیب و بحران جدی است. وضعیت امروز محله آقاجان مانند یک سیبی است که توسط خادمین مردم گاز زده و رها شده و هم اکنون در حال گندیدن و سیاه شدن است. برخی‌ها معتقدند سیاه شده اما من معتقدم هنوز به این مرحله نرسیده است و مسئولان باید با عمل به تعهدات خود جلوی ایجاد بحران جدی را بگیرند. این تخریب‌ها با دستور دادستان وقت و تعهد شهرداری صورت گرفت و ۲ بار نیز وزیر کشور از این محله بازدید کرد و مسئولان کرمانشاه از جمله شهردار در مسجد حضرت ابوالفضل (ع) آقاجان و در حضور وزیر کشور اقداماتی را متعهد شد و اگر اقدامی برای پایان رساندن کار صورت نگیرد برای تعیین تکلیف این کار حتماً به دفتر مقام معظم رهبری مراجعه می‌کنم.
تعهدات مسئولان کرمانشاه در قبال آقاجان چه بوده است؟
یکی از این تعهدات خاکبرداری نخاله‌ها بعد از تخریب این خانه‌های مخروبه بوده است، برخی از این خانه‌های تخریب شده در کوچه‌های باریک و صعب العبوری قرار دارد که امکان بردن بولدوزر در این کوچه‌ها وجود ندارد. شهرداری متعهد شد با گرفتن یک پیمانکار، کار نخاله برداری در این کوچه‌ها را به صورت دستی انجام دهد اما تا به امروز نه تنها کوچک‌ترین نخاله برداری در این کوچه‌ها انجام نشده، بلکه بعد از گذشت سه ماه در کوچه‌هایی که امکان بردن بولدوزر وجود داشت نیز نخاله برداری به صورت کامل انجام نشده است.
دیگر تعهد تخریب و بازسازی تنها مسجد محله آقاجان بود. این مسجد بر اثر زلزله سال ۱۳۹۶ کرمانشاه آسیب دیده است و هر آن ممکن است با یک زلزله در مقیاس کوچک تخریب شود.
ساخت مسجد وظیفه اوقاف است اما شهردار کرمانشاه در حضور وزیر کشور قول داد که مسجد را به صورت مشترک با همکاری اوقاف می‌سازد و در این راستا یک تفاهم‌نامه فی مابین آقای صحرایی استاندار، حجت الاسلام صالحی رئیس اوقاف استان و آقای نوروزی شهردار کرمانشاه به امضا رسید و قرار بود شهرداری ۲ میلیارد تومان و اوقاف نیز ۲ میلیارد تومان اعتبار در نظر بگیرد و سریعاً مسجد را تخریب کنند.
اوقاف نقشه‌های مسجد را طراحی کرده اما متأسفانه شهرداری تاکنون پا پیش نگذاشته است و عملاً با شروع فصل بارندگی امکان انجام تخریب و ساخت مسجد با تردید مواجه شده است.
مسجد به عنوان یک پایگاه عبادی دینی مردم قلب محله محسوب می‌شود و اگر همزمان با تخریب خانه‌های مخروبه مسجد نیز تخریب می‌شد مردم امیدوار می‌شدند که مسئولین آمده‌اند بسازند نه فقط خراب کنند.
مسئولان در این مدت تنها یک کار خراب کردن را آن هم با حمایت بچه‌های جهادی محله انجام داده‌اند. اخیراً اهالی محله آقاجان به نشانه اعتراض به دلیل عمل نکردن به تعهداتی شامل پاکسازی نخاله‌ها و آسفالت زمین به جامانده از خانه‌های تخریب شده، ایمن سازی خانه‌های مسکونی همجوار این مخروبه‌ها، ساخت سرای محله، ساخت مسجد، آسفالت کوچه و ساخت میدان و… قصد تحصن درب شهرداری کرمانشاه را داشتند.
یکی دیگر از تعهدات جمع آوری زباله‌های محله و نیز جمع آوری زباله‌های داخل کوچه‌های باریک و صعب العبور به روش سنتی بود. آقاجان تنها محله‌ای است که مسئولان ذیربط با اظهار نظرهای تعجب برانگیز می‌گویند مردم این محله زیاد آشغال دارند.
انکار نمی‌کنیم که بخش کوچکی از این زباله‌ها به دلیل معتادین زباله گردی است که زباله‌ها را از سطح شهر جمع آوری و پس از جداسازی داخل سطل‌های زباله محله می‌ریزند اما طبیعی است در محله‌ای با ۲ هزار خانوار ساکن شامل حدود هشت هزار نفر جمعیت که به دلیل بافت توپولوژی محله در کوچه‌های باریک و صعب العبور امکان گذاشتن سطل‌های زباله وجود ندارد سطل‌های موجود در معابر اصلی زود به زود پُر شود.
جمع آوری همه ضایعاتی‌های حاشیه بزرگراه در محله آقاجان دیگر وعده و تعهد مسئولان بود که تعدادی از این ضایعاتی‌ها در کوچه‌ها قرار داشت. متأسفانه اتفاقی که در اینجا رخ داد و باعث نارضایتی مردم محله شد این بود که اعضای شورای تأمین در جلسه استانداری بدون به کارگیری و حتی پرسیدن از گروه جهادی و تیم آشنا به محله که کار تخریب را انجام داده بودند، به صورت احساسی تیم دیگری که به بوم محله آشنایی نداشت را مسئول جمع آوری ضایعاتی‌ها کردند و نتیجه این شد که با شلوغ کاری، ایجاد هیاهو و لشگرکشی از حدود ۲۹ ضایعاتی این محله تنها چهار تا پلمب شد و همین امر موجب بدبینی اهالی و متهم شدن مسئولان از دید ساکنین شد.
یکی دیگر از مشکلات محله آقاجان شبکه فاضلاب آن است که در فصل بارندگی فاضلاب به داخل خانه‌ها برگشت می‌خورد. شبکه فاضلاب برخی کوچه‌ها درست شده است اما هنوز کاری برای شبکه فاضلاب اصلی انجام نشده است. لازمه کار اجتماعی داشتن دید باز و شعور اجتماعی است در غیر این صورت باعث آسیب و بی‌نظمی می‌شود و این آسیب در درجه اول به خود مسئول برمی‌گردد.
متأسفانه مسئولین ما علاوه بر احساسی عمل کردن هماهنگ هم نیستند و اکثر ظرفیت منتخبین مردم به جای به کارگیری در خدمات رسانی بهینه به مردم استان بر اثر استهلاک، درگیری با یکدیگر و منیت هدر می‌رود و نتیجه آن از دست دادن فرصت‌ها و سرمایه‌ها و حل نشدن مشکلات است.
آنها در کف جامعه و بین این مردم حضور ندارند و ما به عنوان گروه جهادی مستقر محله آقاجان و آشنا به بوم محله برای رفع هر مسئله و مشکل این محله به مسئولان برنامه لازم را ارائه دادیم و آنها نیز برنامه را قبول کردند اما برای رفع مشکلات چرا بهانه می‌آورند هنوز مشخص نیست.
در محله آقاجان چه امکاناتی در زمینه‌های آموزشی، فرهنگی، ورزشی، تفریحی و… وجود دارد؟
تنها محله‌ای در کرمانشاه که نه در خود محله و نه در اطراف این محله مهد کودک وجود ندارد، آقاجان است و در بحث تعلیم و تربیت به جرأت می‌توان گفت بیش از ۵۰ درصد از کودکان و نوجوانان این محله به دلایل مختلف از جمله در نتیجه شیوع ویروس کرونا و فاصله افتادن بین دانش آموز از مدرسه، نداشتن شناسنامه و کارت ملی در گذشته، کودک کار بودن و… از تحصیل بازمانده‌اند.
جالب است بگویم آقاجان محله‌ای است که سالن ورزشی، سینما، مسجد، درمانگاه و کانون پرورش فکری دارد اما در عمل هیچکدام از این‌ها را ندارد. کانون پرورش فکری آن تبدیل به انباری شده، سینمای آن پروژکتور ندارد، سالن ورزشی آن را دیگران استفاده می‌کنند و…!
اما سالن ورزشی چند منظوره محله آقاجان شهر کرمانشاه با نام شهید مدافع سلامت «دکتر بهنام فقیهی» به مناسبت دهه فجر در سال ۱۴۰۰ با حضور معاون وزیر ورزش و جوانان وقت افتتاح شد، چرا می‌گوئید سالن ورزشی ندارد؟؟
این سالن در مساحت یک هزار و ۳۵۰ مترمربع و با اعتبار قریب به ۱۱ میلیارد تومان به نام مردم محروم و حاشیه نشین آقاجان در کنار کمربندی نزدیک محله ساخته شد.
در آن زمان مسئولان گفتند که احداث این مجموعه ورزشی در محله‌ای محروم و برای استفاده مردم نیازمند این محله در جهت شادابی و نشاط آنها صورت گرفته است، اما از آن موقع تا به امروز تنها کسانی که از این مجموعه استفاده نمی‌کنند فقط مردم آقاجان است و جوانان این محله هنوز موفق به ورود به این مجموعه نشده‌اند.
مسئولان ورزش و جوانان دلیل آوردند که بر اساس ماده‌ای از قانون ورزش و جوانان برای حفظ و نگهداری مجموعه‌های ورزشی باید این مکان‌ها را بخش خصوصی کرایه دهند و طبیعتاً بخش خصوصی نیز به دنبال درآمدزایی است. اما سوال اینجاست اگر قانون است پس چرا به نام و برای مردم منطقه محروم افتتاح می‌کنید و آنها کوچک‌ترین بهره‌ای از آن نمی‌برند و دیگران استفاده می‌کنند!؟ متأسفانه در دولت انقلابی و مردمی آقای رئیسی نیز تا به حال فکری برای این دغدغه مردم محروم نشده است.
با پیگیری‌های متعدد قرار شد سه تایم به بانوان و سه تایم به آقایان محله آقاجان به صورت رایگان اختصاص بدهند اما باز هم به وعده خود عمل نکردند و دست مردم آقاجان از مجموعه‌ای که به نامشان هزینه و افتتاح شد، خالی ماند. جالب است بدانید سه بُعدی که مقام معظم رهبری بر روی آن تاکید دارند شامل تهذیب، تحصیل و ورزش متأسفانه در آقاجان هویتش را از دست داده و هر کدام از این بُعدها در این محله با یک بحران هویت مواجه شده است و دلیل آن نیز نه مردم محله بلکه ایراد از مسئولان است چرا که به تعهدات خود در قبال بازسازی تنها مسجد محله در بُعد معنوی، فراهم آوردن زمینه تحصیل کودکان در بُعد تحصیل و در اختیار قرار دادن مجموعه ورزشی محله به اهالی در بُعد ورزش و سلامت عمل نکرده‌اند.
با چه اقداماتی می‌توان حال محله آقاجان را از جهات مختلف بهبود داد؟
سبک زندگی و مهارت آموزی، بُعد فرهنگی و اجتماعی ساکنین این محله با دیگر محلات شهر کرمانشاه تفاوت‌هایی دارد. باید گفت ساکنین محله آقاجان مردمی آسیب دیده هستند که جامعه به آنها نرسیده و مسئولان طی این سال‌ها به دلیل ناآشنا بودن با بوم مردم آقاجان در قبال آنها کم کاری کرده‌اند، آنها فرزندان این شهر هستند و ما به این مردم بدهکار هستیم که تا کنون هیچ کاری برایشان انجام نداده‌ایم لذا نباید به آنها انگ بزنیم. باید به ارزش‌هایی که هویتش را در این محله از دست داده در قالب مشکلات نظام مسائل محله آقاجان به آن پرداخت و با شناخت نقاط قوت، ضعف، ظرفیت‌ها و توانمندی‌های مردم و نیز نیازسنجی کردن نیازهای محله از اهالی آن نهایت بهره را از ظرفیت‌های مغفول مانده برد و به وسیله همین مردم از این ظرفیت‌ها استفاده و درآمد حاصل را نیز خرج محله کرد. طرح‌های زیادی از جمله طرح «بانو یار» و «مهر یاران» برای خوب کردن حال محله آقاجان طرح‌ریزی شده است.
در طرح بانو یار با ایمان به اینکه یک مادر می‌تواند در محله معجزه کند و حال یک محله را خوب کند با محوریت استفاده از ظرفیت بانوان برنامه‌ریزی شده است. در طرح مهر یاران با استفاده از ظرفیت مدرسه تعداد اندکی از دانش آموزان دختر و پسر با استعداد غربالگری و انتخاب می‌شوند و سپس این دانش آموزان در خارج از ساعات مدرسه با همراهی یک تسهیل‌گر از مجموعه و فعالیت‌های مختلفی از جمله بازدید پادگان‌ها، گفت‌وگو با طلاب، رشته‌های ورزشی و… در جهت آشنایی و شکوفایی استعدادهایشان بازدید می‌کنند.
این طرح یک طرح کاملی است چرا که با ارائه برنامه‌های منسجم این دانش آموزان را تا ۱۰ سال تحت پوشش قرار می‌دهد و هدف اصلی آن همراهی دانش آموزان توانمند و با استعداد محله آقاجان با وجود همه آسیب‌های این محله تا مرحله قبولی در دانشگاه و پیشرفت در زمینه‌های تحصیلی، شغلی، معنوی و… است چرا که این دانش آموزان در آینده رهبران محلی آقاجان خواهند شد.
گزارش: آرزو کرمی
این خبر را به اشتراک بگذارید :