کلهرنیوز

به گزارش کلهرنیو به نقل از شبکه اطلاع رسانی مرصاد ،کاهش نرخ باروری جمعیت و حرکت به سمت پدیده پیری جمعیت یکی از چالش های موجود کشور است که البته رهبر انقلاب نیز بارها و بارها درباره آن هشدار دادند، اما متاسفانه تاکنون به طور جدی مبنای عمل قرار نگرفته است.

با توجه به شرایط موجود و برآیند آینده کشور، سال گذشته نمایندگان مجلس، قانون” حمایت از خانواده و جوانی جمعیت” را تصویب کردند که بر اساس آن مشوق هایی برای فرزندآوری در نظر گرفته شده است، باید دید که آیا ابلاغ و اجرای قانون مذکور سبب افزایش نرخ تولد خواهد شد یا خیر؟

تک‌فرزندی از نظر دینی و منافع ملی  یک آسیب برای شرایط فعلی جامعه ایرانی است

هانیه چقازردی در گفتگو با خبرنگار مرصادنیوز، اظهار داشت: در سالهای بعد از جنگ تحمیلی که با دولت سازندگی مصادف شد، طرحی موسوم به « طرح تنظیم خانواده » در دستور کار دولت وقت قرار گرفت که شعار آن «فرزند کمتر، زندگی بهتر» بود.  متاسفانه در آن دوران این طرح به صورت حداکثری در رسانه ها تبلیغ می شد و حتی وزارت بهداشت نیز تسهیلاتی را برای اجرای این شعار در اختیار خانواده ها قرار می داد که به نهادینه شدن موضوع فرزند کمتر در خانواده ها منجر شد.

این روانشناس و پژوهشگر آسیب‌های اجتماعی تصریح کرد: موضوع مذکور را می توان یکی از دلایل اصلی بروز پدیده تک فرزندی در جامعه ایرانی دانست که دارای ماهیتی فکری و فرهنگی است . اما علاوه بر آن ، این پدیده در سالهای اخیر به دلیل شدت گرفتن مشکلات اقتصادی در جامعه و بالا رفتن نرخ تورم، رنگ و بوی اقتصادی هم  به خود گرفته است. به‌عنوان مثال، هزینه کمتر تک فرزندی در قبال چند فرزندی یکی از علل شایع تک فرزندی در جامعه است.

چقازردی خاطر نشان کرد: والدین امروزی به دلیل اینکه عمدتا در خارج از منزل مشغول به کار هستند ، کمتر از سابق وقت و انگیزه کافی برای تربیت کودکان خود دارند، لذا  به داشتن فرزندان کمتر تمایل دارند. این مسأله به ویژه در خانواده هایی که زن خانواده در بیرون از منزل شاغل است، بیشتر به چشم میخورد . زیرا زنان شاغل به دلیل نداشتن فرصت کافی برای تربیت فرزندان از زیر بار داشتن فرزند شانه خالی می‌کنند .

وی درباره مشکلات تک فرزندی، افزود: از نظر خانوادگی و اجتماعی ، بی تردید تک فرزندی و کاهش نرخ زاد و ولد در خانواده ها را می توان یک آسیب جدی به شمار آورد که تاثیرات منفی بر خانواده و اجتماع دارد. به عنوان مثال، شایع ترین تاثیر تک فرزندی بروز عادتهای رفتاری منفی در کودکان خانواده های تک فرزند است؛ زیرا کودکانی که در این خانواده ها رشد و نمو می کنند، به دلیل تجربه نکردن شکست و عدم تاب آوری در برابر آن، وابستگی و حمایتهای بی حد و مرز والدین، عموما لوس و بی مسئولیت به بار می آیند.

این روانشناس و پژوهشگر حوزه آسیب های اجتماعی گفت: طبق  نتایجی که از آزمایش های روانشناسی احصا شده، کودکان خانواده های تک فرزند در بسیاری از موارد پرتوقع،  سرخورده و دارای اعتماد به نفس کاذب هستند.  اما از نظر جنبه اجتماعی ، مهمترین مسئله تک فرزندی در حوزه ساختار جمعیتی کشور نمایان می شود و به موجب آن جمعیت کشور بتدریج به سوی سالمندی و میانسالی و کمبود نیروی انسانی پیش می رود.

چقازردی درباره اجرای سیاست های فرزند پروری، گفت: بحث فرزندآوری یکی از دغدغه های مقام معظم رهبری در سال‌های اخیر بوده، بر همین اساس، مجلس شورای اسلامی هم در سال ۱۴۰۰ قانونی را تحت عنوان «قانون حمایت از خانواده و جوانی جمعیت» به تصویب رساند که نگاهی گذرا  به این قانون حکایت از آن دارد موضوعات مختلفی در این قانون مورد توجه قرار گرفته است که در صورت اجرایی شدن تاثیر مثبتی در راستای تشویق جوانان به فرزند آوری خواهد داشت.

وی افزود: از جمله موضوعات طرح شده در «قانون حمایت از خانواده و جوانی جمعیت» می توان به جوانان در آستانه ازدواج و زوجین جوان،  درمان ناباروری و پیشگیری از ناباروری، مادران در دوران بارداری و شیردهی و در نهایت تسهیلات مالی و رفاهی و اجتماعی که برای خانواده های دارای چند فرزند لحاظ شده، اشاره کرد.

چقازردی خاطرنشان کرد: یکی از نقاط قوت قانون مذکور بحث «بیمه درمان ناباروری» است که البته نباید از نظر دور داشت تصویب این قانون به نوبه خود گام موثری در راستای  تشویق خانواده ها به فرزندآوری است، اما اگر ضمانت های اجرایی این قانون توسط دولت و سایر ارگانهای ذیربط لحاظ نشود، تبعا قانون بی تاثیر خواهد بود.

وی افزود: باید به این موضوع توجه شود که آیا تک فرزندی با مبانی دینی و منافع ملی ما سنخیت دارد یا نه؟ که البته چنانچه بررسی مختصری در منابع دینی داشته باشیم به وضوح می توانیم ببینیم که اساسا اسلام موافق ازدیاد جمعیت است زیرا نرخ زاد و ولد را نمادی از اقتدار جامعه اسلامی می داند.

این روانشناس و پژوهشگر حوزه آسیب های اجتماعی تصریح کرد: از سوی دیگر فرزندآوری از  نظر منافع ملی هم امری مطلوب است به گونه ای که اساتید علوم سیاسی، یکی از مولفه‌های قدرت هر کشوری را «جمعیت» آن به شمار می آورند. مثال بارز این مسأله کشور چین است که صراحتا جمعیت یک میلیارد و اندی خود را یکی از عوامل چانه زنی  در عرصه بین المللی معرفی می کند. بنابراین هم از نظر دینی و هم از بُعد منافع ملی تک‌فرزندی به عنوان یک آسیب برای شرایط فعلی جامعه ما در نظر گرفته می شود.

وی عنوان کرد: به نظر می رسد که در حال حاضر سیاست‌های مبتنی بر «فرزند کمتر، زندگی بهتر» همچنان در جامعه و خانواده های ایرانی شایع بوده و اقداماتی هم که در چند سال اخیر در زمینه اصلاح این وضعیت برداشته شده، به مثابه گام‌های اولیه در این مسیر پر پیچ و خم به شمار می آید.

چقازردی گفت: به اعتقاد بنده، برای ایجاد تحول در شرایط فعلی دولت می تواند با ارایه مشوق های مالی و حتی غیر مالی از قبیل تسهیل شرایط کاری مادران شاغل و ترویج فرهنگ فرزندآوری در ادارات نقش موثری در این زمینه ایفا کند و  رسانه ها نیز می توانند نقش بسیار موثری در این راستا داشته باشند و با استفاده از تکنیک‌های رسانه‌ای و روانی، ادراک جامعه را مدیریت کرده و ذائقه زوجین جوان را به سمت و سوی فرزندآوری سوق دهند و  در نهایت نهادهای آموزشی نیز می توانند با گنجاندن محتواهای مناسب در قالب دروس تحصیلی در راستای فرهنگ سازی برای فرزندآوری اقدام کنند.

به گزارش مرصاد، با توجه به اهمیت مقوله فرزند آوری آن هم در شرایط فعلی جامعه، باید همه دستگاه های مربوطه برای اجرای قوانین مربوطه دست به دست هم دهند تا کشور گرفتار پدیده پیری جمعیت نشود.